Samos is met een oppervlakte van 476 km2 en een omtrek van 159 km het op zeven na grootste eiland van Griekenland en ligt in het oosten van de Egeïsche Zee. De grootste lengte (oost/west) is 49 km en de grootste breedte (noord/zuid) 20 km.
Het eiland ligt in de Egeische zee en is vlak voor de Turkse kust gelegen, het zuidoosten van Samos ligt op nog geen 1.5 km van de Turkse kust.
Het eiland is overwegend heuvel- en bergachtig, de hoge begroeide bergen lopen af naar een heldere, diepblauwe zee.
In het hart van een schilderachtige en weelderig groene baai ligt de hoofdstad en haven Samos, dat ook wel Vathi wordt genoemd, naar het oorspronkelijke dorp dat hoger boven zee lag.
Het hoogste punt van het eiland is de berg Kerkis welke 1433 meter boven de zeespiegel ligt. Samos is mooi, ruig maar ook groen. Het heeft helderwitte zandstranden, schilderachtige dorpjes en fraaie vissershaventjes. Het eiland heeft een mild klimaat en is van groot archeologisch belang.
Heel bekend zijn de typische wijnen van het eiland, de zoete likeurwijnen, met name de muskaatwijn, genieten een hoog aanzien.
Helaas heeft een grote bosbrand in 2000 bijna 1/3 van de groenvoorziening op het eiland verwoest waardoor het berggebied in het zuiden van het eiland een zeer kale en trieste aanblik biedt.
Samos is ook het eiland van de Griekse wijsgeer Pythagoras, op het eiland kan men zelfs nog de grot bezoeken waarin hij geleefd heeft. Pyhtagoras werd zo'n 2500 jaar geleden op Samos geboren en heeft de wereld grote diensten bewezen met zijn kennis van wijsbegeerte en wiskunde.
Verspreid over het eiland liggen een 36 tal dorpen, de bekendste plaatsen zijn Varthy (de hoofdstad), Pythagorio, Kokari, Karlovassi, Avlakia en Ireo.
Samos is rijk aan culturele bezienswaardigheden, naast vele kloosters en kerken zijn er verschillende overblijfselen van heiligdommen uit de Oudheid te bezichtigen.
Veel bijnamen van het eiland zijn ontstaan door de welige begroeiing, bijvoorbeeld Elaïoussa, het olijfbomeneiland; Dryoussa, het eikeneiland; Kyparissia, het cipresseneiland. De bekendste en vermoedelijk oudste naam van het eiland is Parthenia, de maagdelijke, omdat Hera hier geboren zou zijn en zij zou ook hier met Zeus getrouwd zijn.
De eerste bewoners van Samos waren de Lelegiërs en de Cariërs. Zij werden gevolgd door de Ioniërs. Circa 650 v.Chr. werd Perinthosaan de Propontis gesticht door de Samiërs. De Egyptische farao Amasis, die de Grieken goed gezind was, stond toe dat er in Naukratis een Griekse enclave werd gesticht en dat de Grieken daar hun eigen goden mochten aanbidden, de Samiërs bouwden er een Hera-heiligdom.